Adnan Menderes Üniversitesi’nin yaptığı bilimsel araştırma, Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) açısından Aydın’ın artık endemik iller arasında sayılması gerektiğini ortaya koyarken, uzmanlar tarım ve hayvancılıkla uğraşanların ciddi risk altında olduğunu belirterek vatandaşları uyardı.
Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Tıp Fakültesi’nin yürüttüğü bilimsel araştırma, Aydın ilinin Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı açısından artık endemik kabul edilmesi gerektiğini ortaya koydu. Yapılan çalışmalar doğrultusunda Aydın, Türkiye’de yüksek riskli kabul edilen bölgelerle neredeyse aynı seviyede bulunuyor. ADÜ Veteriner Fakültesi Klinik Öncesi Bilimler Bölümü, Veterinerlik Parazitolojisi Anabilim Dalından Prof. Dr. Serkan Bakırcı, Aydın Tabip Odası Başkanı Dr. Rıza Akdeniz Aydın Hedef Gazetesi’ne yaptığı açıklamalarda vatandaşları kene konusunda uyararak dikkatli olmaları gerektiğini ifade etti.
KKKA HARİTASINDA AYDIN ENDEMİK HALDE
Araştırma kapsamında, KKKA olgularının daha önce bildirilmediği İncirliova (Sınırteke Köyü), Kuyucak (Pamukören Beldesi), Köşk (Çiftlik Köyü) ve Efeler’de yaşayan gönüllülerden alınan 293 kan örneği ELISA yöntemiyle test edildi. Bulgular Aydın’da seropozitifliğin yüzde 29.5 gibi dikkat çekici bir düzeyde olduğunu ve bu bölgedeki bireylerin hastalıkla karşılaşma riskinin oldukça yüksek olduğunu gösterdi. Araştırma sonuçlarına göre, Aydın’ın endemik iller kategorisine alınması gerektiği vurgulanırken, bu ilçelerde kırsal kültürle iç içe yaşam tarzının bu yayılımda önemli bir rol oynadığına dikkat çekildi.
KADINLARDA VE HAYVAN BESLEYENLERDE RİSK YÜKSEK
Çalışmaya katılan kadınların yüzde 27’sinde, erkeklerin ise yüzde 16.1’inde seropozitiflik saptandı. Kadınlardaki bu yüksek oran, istatistiksel olarak da anlamlı bulundu. Ayrıca, hayvan besleyen bireylerde seropozitiflik oranının daha yüksek olması, hayvancılığın risk faktörü olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
ADÜ Veteriner Fakültesi Klinik Öncesi Bilimler Bölümü, Veterinerlik Parazitolojisi Anabilim Dalından Prof. Dr. Serkan Bakırcı, Aydın Hedef Gazetesi’ne yaptığı özel açıklamada KKKA’nın Aydın’da neden yaygınlaştığına dair önemli bilgiler verdi.
“FARKINDALIKLAR ÜST DÜZEYE ÇIKACAK”
Bakırcı, 2000’li yıllardan bu yana bölgede yürüttükleri projeler kapsamında, Aydın’da 8 farklı kene türü tespit ettiklerini ve bunlar arasında KKKA’nın temel vektörü olan Hyalomma marginatum türünün baskın olduğunu açıkladı. Prof. Dr. Bakırcı, “Aydın’da KKKA hastalığının görülmesi ve hatta maalesef ölümlü vakaların ortaya çıkışıyla birlikte, insanların farkındalıklarını arttırmak amacıyla çalışmalarımızı hızlandırdık. Anabilim Dalımız bünyesinde yürüttüğümüz farklı projelerle Türkiye’de ender olarak yapılabilen (sadece 1 ya da 2 merkezde) kene kolonizasyonu çalışmaları sayesinde farklı kene türlerini laboratuvarımızda oluşturduğumuz kontrollü ortamlar sayesinde ürettik ve deneysel çalışmalar yaptık. Devam eden projelerimiz kapsamında Aydın ilinin farklı lokasyon ve köylerinde üreticilerle bir araya gelerek onların hem kendilerini hem de hayvanlarını kene ve kene kaynaklı hastalıklardan nasıl koruyabileceklerine dair bilimsel veriler ışığında bilgilerimizi aktararak onların dikkatlerini çekmeyi amaçladık. Çalışmalarımızı bu minvalde sürdürme gayreti içerisinde olarak Aydın’daki üretici ve konunun paydaşı olan tüm insanlarımızın farkındalıklarının üst düzeye çıkarılmasını arzulamaktayız” ifadelerini kullandı.
[related-posts id=”91463″ color=”bg-primary”][/related-posts]
KİŞİSEL KORUNMA ŞART
KKKA gibi hastalıklardan korunmanın temelinde insan-kene temasını engellemenin yattığını ifade eden Prof. Dr Bakırcı, kişisel bakımın önemine vurgu yaparak şu önemli uyarılarda bulundu:
“Vektör kenelerin bulunabileceği alanlardan uzak durarak dikkatli olmak. Riskli alanlarda bulunulan zamanlarda, kenelerin elbiselerin altına girebileceği muhtemel açıklıkları kapatmak çok önemlidir. Örneğin, uzun kollu kapalı elbiseler giymek ve pantolon paçalarını çorapların içine sokmak, basit görünse de, hayli etkili bir önlemdir. Elbiselerin açık renkte olması, gelen kenelerin kolayca görülmesini sağlar. Her akşam vücut tam olarak kontrol edilmelidir. Keneye kimyasal maddeler dökülmemeli, sigara basılmamalı. Keneler, eldiven ya da bezle vücuda en yakın yerden yavaşça çıkarılmalıdır”
KENEYİ ÇIKARMA TEKNİĞİ AKTARILDI
Kenenin çıkarıldığı zamana dikkat çeken Bakırcı, “Kenenin bir an önce çıkarılması gerekiyor. Herhangi bir hastalık etkeninin vücuda girmesini engellemek açısından çok önemlidir. Her ne kadar ince pens veya benzeri ticari araçlar kullanılsa bile kenelerin el ile tutulup çıkarılması da geçerli bir yöntemdir. Önemli olan parmaklarla kene arasına bir bariyer koymaktır. Bu bir eldiven olabileceği gibi, peçete, ağaç yaprağı veya naylon parçası da olabilir. Kene vücuda tutunduğu en yakın yerden ince bir pens veya baş ve işaret parmakları ile sıkıca tutularak sabit ve yavaş bir kuvvetle çekilmelidir. Daha sonra, deri sabunlu su veya herhangi bir antiseptik ile iyice temizlenmelidir. Kene çıkarılmasında zorlanıldığı veya çekinildiği durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Kenenin ‘kafası’ diye tanımlanan şey aslında deri içine soktuğu ağız organelleridir. Bunlar kitin yapısındadır ve salgı bezi içermez. Dolayısıyla deri içinde kalmaları virüsü bulaştırma riskleri minimumdur. Bu bir ağaç kıymığının batması gibi değerlendirilmeli ve daha sonra gerekli antiseptik özen gösterilerek çıkartılmalıdır” dedi.
“KENEYE KOLONYA DÖKÜLMEMELİDİR”
Kenelerde, kısa mekanik müdahale sonucu kusma diye tanımlanabilecek bir refleksten bahsedilmediğini de ekleyen Bakırcı, “Keneyi yukarıda tarif edilen şekilde çıkarmak çok kısa süreli bir işlemdir ve kenenin kusup hastalık etkenlerini vermesi söz konusu değildir. Kenelerde kusma diye tanımlanabilecek yüksek miktarda ani tükrük salınımı ancak çeşitli kimyasal veya fiziksel uyarılar sonucu oluşur. Bu nedenle kenelerin üzerine sigara basmak veya kolonya, gaz yağı, alkol, eter ve hatta sıvı sabun dökmek gibi yöntemler kesinlikle uygulanmamalıdır” diye konuştu.
BAŞKAN AKDENİZ’DEN UYARI
Aydın Tabip Odası Başkanı Dr. Rıza Akdeniz de konuyla ilgili Hedef Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, özellikle kırsal kesimde yaşayan ya da çalışan bireylerin dikkatli olması gerektiğini söyleyerek Akdeniz, “Aydın’da keneye çok dikkat edilmesi gerekiyor. Kırsal kesimde yoğun olduğu için buralarda dikkat etmek gerekiyor. Vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyarıyoruz mutlaka. Kene vakalarına karşı Aydınlılar çok dikkatli olsun. Tarlaya gidip gelen vatandaşlar, vücutlarını her zaman dikkatli kontrol etsinler. Hiçbir şekilde kendileri çıkarmasınlar direkt gidip hastanede doktorların eşliğinde çıkartsınlar” ifadelerini kullandı.